بررسی مبحث سازمان غیر دولتی

مقدمه
واژه سـازمـان غیردولتی برای نخـستیـن بار توسـط سازمـان ملـل متـحد در سـال ???? در تبـصـره ?? فـصـل ?? اســاسنــامــه ایــن سازمــان مـطــرح گـردیــد (www.un.org/aboutun/charter/chapt /O.htm) و در سال ???? همزمان با تشکیل شورای اجتماعی ? اقتصادی سازمان ملل در بیانیه ??? این شورا سازمانهای غیردولتی به عنوان مشاوران اصلی مطرح شدند.
عاریف متعددی از سازمانهای غیردولتی ارائه شده است که در هر کشور بنا برفرهنگ، استراتژیهای سیاسی و خواست ملتها، تفاوتهایی در تعریف و محدوده فعالیتهای آنان مشاهده میشود. ولی رایجترین مفهوم، تعریفی است که بانک جهانی[?] ارائه داده است: «سازمانهای خصوصی که برای رفع گرفتاریها و آلام مردم، ارتقاء سطح زندگی و رفع فقر، حفظ محیط زیست، فراهم آوردن خدمات اساسی اجتماعی و توسعه ارتباطات ایجاد میشوند».(World Bank Website, June ?, ????)
به طور کلی واژه «سازمان غیردولتی» به سازمانهایی غیرانتفاعی و مستقل از دولت اطلاق میشود و معمولاً انتظاری که از تشکلهای غیردولتی میرود ارزش محوری در ساختار نظام آن است که اهدافی غیراقتصادی و غیرمادی دارد و از شاخصههای کلیدی اینگونه سازمانها فعالیتهای داوطلبانه و خودجوش افراد جامعه میباشد. برطبق این تعریف سازمانهای غیردولتی به دو دسته عمده طبقهبندی میشوند:
?)عملیاتی
?) پیگیری و کمکرسانی
نوع اول شامل سازمانهایی است که هدفشان طراحی و بکارگیری روشهای توسعهای و کاربردی است و نوع دوّم سازمانهایی را در برمیگیرد که بر روی ارتقاء سیستمهای خدماتی و یا گونه خاصی از سیستمهای اجتماعی تأثیر میگذارند.
با توجه به این تقسیمبندی کلی، طبقهبندیهای مختلفی از سازمانهای غیردولتی برحسب گونه و عملکرد آنها نیز مشاهده میشود. برخی از این سازمانها از ساختارهای متفاوتی تشکیل شدهاند که در بعضی از موارد گونهای انحراف در سیستمهای آنها ملاحظه میشود.

منابع فارسی
- آملی، احمد: «مدیریت زنان در تشکلهای غیردولتی»، ریحانه، فصلنامه فرهنگی و پژوهشی مرکز مشارکت زنان، شماره ?، ????.
- ابوت، پاملا و والاس، کلر: «جامعهشناسی زنان»، منیژه نجم عراقی، نشر نی، ????.
- بابامرادی، سهیلا: « آسیبشناسی سازمانهای غیردولتی در ایران»، فصلنامه آوا، شماره ?، ????.
- بیرجندی، ستاره: «سازمانهای غیردولتی و تجهیز منابع در ایران»، فصلنامه آوا، جلد اوّل، ????.
- تقی خاکی، زهره و بابامرادی، سهیلا: «گسترش و تقویت سازمانهای غیردولتی»، ریحانه، فصلنامه فرهنگی و پژوهشی مرکز امور مشارکت زنان، شماره ?، ????.
- جوادی آملی، حسن: «زن در آینه جلال و جمال الهی»، مرکز نشر فرهنگی رجاء، ????.
- خجسته، سعید: «چشمانداز مشترک قرن ??»، آوای مشارکت، شماره ?، ????.
- خجسته، سعید: «نقش نهادهای مدنی و تشکلهای داوطلبانه مردمی در ارائه خدمات اجتماعی»، فصلنامه آوا، جلد دوّم، ????.
- زارعی، ایوب: «نقدی برآییننامه اجرائی تأسیس و فعالیت سازمانهای غیردولتی»، فصلنامه آوا، جلد ?، ????.
- سعیدی، محمدرضا: «درآمدی برمشارکت مردمی و سازمانهای غیردولتی»، سازمان مطالعه و تدوین کتب علومانسانی دانشگاهها (سمت)، ????.
- شادیطلب، ژاله: «جنبش اجتماعی زنان ایران»، فصلنامه پژوهش زنان، دانشگاه تهران، دوره ?، شماره ?، تابستان ????.
- قوام، سید عبدالعلی: «جهانی شدن و جهان سوّم، (روند جهانی شدن و موقعیت جوامع در حال توسعه در نظام بینالملل)»، دفتر مطالعات سیاسی و بینالملل، ????.
- کن، فالت: «فرار عقابها»، ابوترانیان، نشر نو، ????.
- محسنی، منوچهر؛ جارالهی، عذرا: «مشارکت اجتماعی در ایران»، انتشارات آرون، ????.
- احمدی، مینا: «پیامدهای معاهدات بینالمللی در ایران، سازمانهای غیردولتی»،فصلنامه کتاب زنان، شورای فرهنگی- اجتماعی زنان، سال هشتم، شماره??، پاییز????.
- ــــــ: «برنامه چهارم توسعه کشور و جایگاه تشکلهای غیردولتی»، نشریه داوطلبانه، سال سوم، مهر ????.
- ــــــ: «سازمانهای غیردولتی، ما و نظام سرمایهداری»، دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، مدیریت پژوهش، ????.
اساسنامه محاکم یوگسلاوی و رواندا در یک نگاه/میر محمد صادقی/ دکترحسین/ ماهنامه دادرسی–شماره هفتم/1377
حقوق جزای بین الملل– مجموعه مقالات/ میر محمد صادقی /دکتر حسین/ انتشارات میزان/ چاپ نخست/1377
سازمان امنیت ملل متحد و مفهوم صلح وامنیت بین المللی / شایگان/ دکتر فریده/ انتشارات دانشگاه تهران/ چاپ نخست/ بهار80
ارزیابی کار دیوانهای سازمان ملل متحد برای رسیدگی به جرائم جنگی یوگسلاوی سابق و رواندا / قاضی ریچارد گلدستون/ ترجمه رضا پاکدامن/ مجله سیاسی اقتصادی/ شماره154-153